بیش فعالی (ADHD) چیست و چه علائمی دارد؟
بیش فعالی (ADHD) به زبان ساده به معنی داشتن انرژی و حرکت بیش از حد است. افرادی که بیش فعال هستند، معمولاً به سرعت به چیزهای جدید و هیجانانگیز توجه میکنند و اغلب نمیتوانند به خوبی تمرکز کنند. به طور کلی، بیش فعالی میتواند مزایا و معایبی داشته باشد. برخی افراد موفقیتهای زیادی با استفاده از انرژی بیش فعالی خود به دست آوردهاند، در حالی که برخی دیگر مشکلاتی مانند ناراحتی از رفتارهای دیگران را تجربه میکنند.
فهرست مطالب این مقاله
- بیش فعالی (ADHD) چیست؟
- انواع بیش فعالی چیست؟
- نگاهی دقیقتر به علائم بیش فعالی در کودکان
- علت به وجود آمدن بیش فعالی چیست؟
- بیش فعالی در بزرگسالان چگونه است؟
- بیش فعالی در کودکان چگونه است؟
- آیا علائم بیش فعالی در کودکان با افزایش سن کمتر میشوند؟
- آیا بیش فعالی قابل درمان است؟
- راهکارهایی برای درمان بیش فعالی
بیش فعالی (ADHD) چیست؟
بیش فعالی به معنای داشتن انرژی زیاد و انجام فعالیتهای بسیار است. آدمهایی که بیش فعال هستند، به سرعت حرکت میکنند، از کارهای مختلف لذت میبرند و با خیالی پریشان به دنبال کارهای جدید میگردند. به طور کلی، بیش فعالی یک ویژگی مثبت است، اما در برخی موارد، ممکن است به دلیل ناتوانایی در مدیریت و کنترل آن، به مشکلاتی برخورد کنیم.
کودکان مبتلا به اختلال توجه و بیش فعالی (ADHD)، بیقراری، تکانشگری و یا بیتوجهی مداوم را از خود نشان میدهند. این ویژگیها در کودکان بیش فعال باعث بروز اختلال و مشکلات چشمگیری در زندگی روزمرهشان میشود.
بیش فعالی میتواند برای برخی از کودکان مشکلات جدی را به وجود آورد، به خصوص اگر درمان آن به موقع و زود هنگام شروع نشده باشد. بنابراین در این خصوص، تشخیص زود هنگام بسیار مهم است. اگر درمان روانشناختی و حتی گاهی اوقات نیز دارویی آغاز شود، میتواند زندگی و آینده فرزند شما را تا حد زیادی بهبود بخشد.
انواع بیش فعالی چیست؟
پزشکان و پژوهشگران، به منظور سادهتر کردن روند تشخیص، ADHD را به 3 گروه عمده تقسیم کردهاند:
1) گروه اختلال بیتوجهی
افراد مبتلا به این نوع ADHD در تمرکز، اتمام کارها و وظایف و پیروی از دستورالعملها مشکل دارند. به باور متخصصان، بیشفعالی کودکان و به ویژه دختران عمدتاً از این گونه است. با توجه به منزوی بودن این دسته از کودکان و عدم تمایل آنها برای ایجاد اختلال در نظم کلاس، ممکن است بیماری آنها به درستی و در زمان مناسب تشخیص داده نشود. به همین دلیل، لازم است کلیه نشانهها و الگوهای رفتاری کودکان خود را جدی گرفته و برای تأمین سلامت روان و جسم آنها به طور منظم با پزشک مشورت کنید.
نشانههای گروه اختلال بیتوجهی
از مهمترین نشانههای اختلال بیتوجهی یا بیش فعالی نوع اول میتوان موارد زیر را برشمرد:
- حواسپرتی مداوم
- فراموشکاری مستمر و گسترده
- بیتوجهی به جزئیات
- بیدقتی
- ناتوانی در تمرکز
- عدم توانایی در برقراری ارتباط چشمی
- عدم توانایی در پیروی از قوانین و دستورالعملها
- عدم توانایی در برقراری نظم و انضباط
2) گروه بیش فعالی تکانشی
افراد مبتلا به این نوع بیش فعالی در درجه اول رفتارهای تکانشی از خود نشان میدهند. از این جمله، میتوان به تکان دادن دست یا پا، بیقراری، قطع مکرر صحبتهای سایرین و ناتوانی در انتظار و دریافت نوبت اشاره کرد. این افراد نیز درست مانند مبتلایان گروه اول در زمینه تمرکز با مشکل مواجه هستند.
نشانههای گروه بیش فعالی تکانشی
از عمدهترین نشانههای بیشفعالی تکانشی میتوان موارد زیر را نام برد:
- بیقراری مداوم
- پرحرفی بیش از اندازه
- عدم توانایی در رعایت نوبت
- نشان دادن رفتارهای تکانشی
- فعالیت فیزیکی بیش از حد و غیر معمول
- عدم توانایی در حفظ آرامش
- قطع کردن مکرر صحبتهای سایرین
3) گروه بیش فعالی ترکیبی
افراد مبتلا به این نوع ADHD غالباً علائم کمتوجهی و بیشفعالی تکانشی را به طور همزمان نشان میدهند. از این جمله میتوان به مجموعهای از رفتارها نظیر عدم تمرکز، حواس پرتی، رفتارهای تکانشی، فعالیت فیزیکی بیش از اندازه و برخورداری از انرژی مهارنشدنی و عمدتاً مخرب اشاره کرد.
همچنین بخوانید: «چرا آدمهای باهوش تنها هستند؟»
نگاهی دقیقتر به علائم بیش فعالی در کودکان
کودک دچار به بیش فعالی حداقل باید 6 مورد از این علائم ذکر شده در ادامه این مقاله را برای مدت حداقل 6 ماه و در تمامی مکانها اعم از مهد کودک، خانه، مدرسه و… از خود بروز دهد تا از این علایم به عنوان علائم بیش فعالی در کودکان یاد نمود. حال به بررسی هر یک از این علائم خواهیم پرداخت:
1) رفتار متمرکز بر خود
یکی از اصلیترین موارد علائم بیش فعالی در کودکان رفتار متمرکز کودک بر خود است. در این نوع رفتار به نظر میرسد کودک بیمار در شناخت نیازها و خواستههای اطرافیان خود ناتوان بوده و اغلب تمامی نیازهای خود را در نظر میگیرد. از این رو، این کودک در انتظار رسیدن نوبت خود در هنگام بازی با هم سن و سالهای خود مشکل داشته و فعالیتهای کودکان دیگر را قطع مینماید تا خود او به انجام آنها بپردازد.
2) قطع کردن فعالیتهای دیگران
همان طور که در بالا اشاره شد رفتار متمرکز بر خود کودک باعث میشود کودک در فعالیت یا گفتمان و یا بازیهایی که در آن عضو نیست به یکباره وارد شده و فعالیت دیگران را دچار اختلال نماید. از این رو، این رفتار باعث بروز اعتراض دیگران و برخورد با وی شده و نهایتا منجر به احتمال ترد شدن کودک از اجتماعات دیگر میگردد. از این رو از این نشانه نیز میتوان به عنوان یکی از علائم بیش فعالی در کودکان نام برد.
3) بیصبر بودن
یکی دیگر از نشانههای بیش فعالی کودکان این است که کودک مبتلا به این اختلال از آنجا که در درک خواستههای اطرافیان ناتوان میباشد، بنابراین دلیلی بر خود نمیبیند که به رعایت صف و نوبت در کارهای مختلف بپردازد و این کودک در هنگام بازی با کودکان دیگر نیز غالبا نوبت را رعایت نمیکند.
4) آشفتگی عاطفی
کودکان دچار اختلال بیش فعالی ممکن است در کنترل احساسات و هیجانات خود دچار مشکل بوده و برخی مواقع بیدلیل به شدت خوشحال و یا عصبانی شوند. این نوع رفتارها و عدم کنترل احساسات و هیجانات در کودکان بیش فعال بسیار بیشتر از کودکان معمولی میباشد و بروز این رفتارها مختص جا و مکان مشخصی نیست و اغلب در تمامی مکانهای زندگی کودک از جمله مدرسه و منزل این رفتارهای نامناسب را در کنترل احساسات میتوان از وی مشاهده نمود.
5) نا آرامی
کودکان دارای این علائم اغلب نمیتوانند برای مدت زیادی به آرامی بنشینند و وقتی مجبور به نشستن در صندلی هستند، امکان دارد صندلی خود را بشکنند. این کودکان سعی در بلند شدن و دویدن و تکان خوردن بیش از اندازه و بیشتر از کودکان دیگر دارند.
6) بازی کردن با صدای زیاد
به علت وجود پریشانی در کودکان دچار این اختلال، بسیار دشوار است که در انجام بازیهای خود فعالیتی آرام و بیسر و صدا را انجام دهند. از این رو این کودکان تمایل بسیار بیشتری بر انجام فعالیتها و بازیها با صدای بلند و ناهنجار دارند.
7) رها کردن کارها به صورت نیمه تمام
کودکان مبتلا به بیش فعالی ممکن است به انجام کارها و امور زیادی علاقه نشان دهند. از این رو قبل از پایان یک کار، کاری دیگر که برای آنها جذاب میباشد را شروع می کنند و در حقیقت در به اتمام رساندن وظایف و امور خود ناتوان و کمعلاقه هستند. به عنوان مثال، آنها ممکن است پروژهها، کارهای خانه یا مشق شب را شروع کنند، اما قبل از اتمام به سراغ مورد بعدی میروند که مورد توجه آنها قرار گیرد.
8) عدم تمرکز
کودکان دچار اختلال عدم تمرکز حتی ممکن است در مکالمه مستقیم با شما و در حالی که اذعان میدارند کلام شما را به درستی شنیدهاند، نتوانند تمرکز کافی را داشته و نتوانند جملات شما را تکرار کنند. این کودکان اغلب در برقراری ارتباط دائم چشمی نیز دچار مشکل بوده و به راحتی نمیتوانند ارتباط چشمی طولانی مدت با مخاطب خود برقرار کنند و دائم به مخاطب خود حس عدم تمرکز خود را با اعمالشان نشان میدهند. عدم توانایی کودکان دچار این اختلال باعث عدم موفقیت ایشان در انجام تکالیف و وظایف ایشان میگردد.
9) پرهیز از انجام کارهایی که به تلاش ذهنی طولانی نیاز دارند
یکی دیگر از علائم و نشانههای بیش فعالی کودکان تمایل و پرهیز آنها از انجام امور و فعالیتهای ذهنی طولانی مدت است. از این رو، این کودکان به دلیل عدم تمرکز در انجام فعالیتهایی که به تلاش ذهنی پایدار و مداوم نیازمند است ناتوان بوده و از انجام آن امور اجتناب مینمایند و بر اساس همین موضوع است که اغلب این کودکان در انجام تکالیف درسی و توجه به معلم و کلاس دارای مشکلات فراوانی میباشند. بنابراین عدم درمان کودک بیش فعال میتواند باعث افت تحصیلی و ایجاد احساس ضعف در یادگیری و اعتماد به نفس شخص گردد.
10) اشتباهات و عدم پیروی از دستورالعملها
کودک دچار به بیش فعالی به دلیل عدم تمرکز در انجام امور ممکن است در اجرای دقیق یک برنامه با مشکل جدی روبهرو شود. این عدم توانایی باعث بروز اشتباهاتی در انجام امور محوله به کودک میشود و در نگاه اول والدین و اطرافیان کودک این اشتباهات را ناشی از تنبلی و یا کمبود هوش در او میدانند. در صورتی که این مطلب درست نیست و وجود اختلال بیش فعالی در کودک باعث بروز اینگونه مسائل میگردد.
11) خیال پردازی
بر خلاف تصور عموم، کودکان دچار این اختلال همیشه پر سر و صدا نبوده و گاهی نیز بیش از سایر کودکان کم حرف بوده و بیشتر اوقات خود را در خیال پردازی گذر میکنند. این کودکان گویی در جایی به غیر از زمان حال در حال زندگی هستند. جایی فراتر از زندگی واقعی و در شهر رویاهای خود. از این رو اغلب این گروه کم حرف بوده و درگیری کمتری نسبت با سایر کودکان دارند. کودکان این گروه از آن جا که به خیال پردازی بیش از حد میپردازند نسبت به فضای و محیط پیرامون خود بی تفاوت بوده و آنچه در اطراف او میگذرد را نادیده میانگارند و غالبا به یک نقطه خیره میشوند.
12) مشکل در سازماندهی
از دیگر نشانههای بیش فعالی کودکان میتوان از مشکل آنها در سازماندهی امور نام برد. کودک مبتلا به بیش فعالی ممکن است در پیگیری وظایف و فعالیتها مشکل داشته باشد. این مسئله میتواند در مدرسه مشکلاتی را ایجاد کند. زیرا اولویتبندی مشق شب، پروژههای مدرسه و سایر وظایف را برایشان دشوار میکند.
13) فراموشی
این کودکان ممکن است در انجام کارهای روزمره با مشکل فراموشکاری روبهرو شوند. گاهی انجام تکالیف خود را فراموش میکنند و گاهی نیز توصیههای جدی والدین خود را در انجام امور منزل به یاد نمیآورند. ممکن است اغلب اسباب بازیها و لوازم فعالیتهای خود را در مکان دیگر جا بگذارند و از دست بدهند. این علایم در صورتی که به صورت معنی دار بیش از سایر کودکان مشاهده شود، میتواند یکی دیگر از نشانههای بیش فعالی باشد.
علت به وجود آمدن بیش فعالی چیست؟
با وجود شایع بودن این عارضه، علت به وجود آمدن بیش فعالی چندان مشخص نیست. با این حال، اعتقاد عمومی بر این است که بروز این بیماری به طور معمول دارای ریشههای عصبی و ژنتیکی است. تحقیقات نشان میدهند، کاهش دوپامین از اصلیترین عوامل مؤثر در به وجود آمدن ADHD است.
دانشمندان هنوز دلیل مشخصی برای علت به وجود آمدن بیش فعالی شناسایی نکردهاند. ولی آنچه میدانیم این است که علت اصلی این بیماری نیز مثل بسیاری از بیماریها، عوامل ژنتیکی است. همینطور علاوه بر عوامل ژنتیکی عوامل محیطی هم موثر هستند. عوامل موثر در به وجود آمدن بیشفعالی در کودکان به شرح ذیل است:
- ژنتیک
- مصرف سیگار، الکل و مواد در دوران بارداری
- قرار داشتن در معرض سموم محیطی مثل سرب
- تولد زودهنگام و وزن کم هنگام تولد
- صدمات مغزی
بیش فعالی در بزرگسالان چگونه است؟
بیش فعالی در بزرگسالان معمولاً از عدم درمان این اختلال در زمان کودکی ناشی میشود. بر اساس مطالعات، در حدود 60 درصد از کودکان مبتلا به این عارضه به شکل مناسب درمان نشده و در دوران بزرگسالی هم همچنان از تبعات آن رنج میبرند. بیشفعالی بزرگسالان معمولاً با نشانههایی به مراتب ملایمتر از کودکان همراه است. با این حال، اختلال مذکور به شکل قابل توجهی بر جنبههای مختلف زندگی افراد تأثیرگذار بوده و ممکن است روابط خانوادگی یا حرفهای افراد را به شدت دچار اختلال کند.
بیش فعالی در کودکان چگونه است؟
بر اساس مطالعات، در فاصله سنین 5 الی 17 سالگی، از هر 10 کودک 1 نفر به اختلال ADHD مبتلا است. دانشمندان این عارضه را یکی از شایعترین اختلالات رشدی–عصبی این گروه سنی میدانند. بیش فعالی کودکان، عمدتاً مشکلات متعددی را به دنبال داشته و ممکن است روند تحصیل کودک را مختل کند. عدم تابآوری در فضای کنترل شده کلاس درس و عدم تمرکز در هنگام مطالعه و یادگیری از شایعترین مسائل این دوران به حساب میآید. پژوهشها نشان میدهند، احتمال درگیری پسران با این عارضه تا دو برابر بیش از دختران بوده و معمولاً با نشانههای متفاوتی همراه است.
آیا علائم بیش فعالی در کودکان با افزایش سن کمتر میشود؟
بیش فعالی با بزرگتر شدن فرد به خودی خود درمان نمیشود و این بیماری همراه کودک در تمامی ردههای سنی تا درمان قطعی باقی میماند. غالبا کودکان دچار اختلال بیش فعالی نسبت به هم سنهای خود در انجام امور ضعیفتر بوده و بیشتر مورد اعتراض اطرافیان و والدین و همکلاسیان خود قرار میگیرند، از این رو اعتماد به نفس کمتری نسبت به سایرین دارند. با بزرگتر شدن کودک و در سن نوجوانی گاهی والدین کودک بیمار در مقایسه ایشان با همسالان کودک خود، ایشان را نابالغتر میدانند. در حالی که اینگونه نیست.
کودک بیش فعال در نوجوانی برخلاف دیگر همسالان خود در انجام برخی کارهای روزانه با مشکل مواجه هستند در حالی که انجام این امور برای همسالان ایشان کاری بسیار سهل میباشد. از مشکل بودن انجام امور زیر نیز میتوان به عنوان علائم بیش فعالی در کودکان بزرگتر و نوجوانان یاد کرد. برخی از کارهای روزانه که نوجوانان مبتلا به بیش فعالی ممکن است در انجام آن با مشکل روبهرو شوند، شامل موارد زیر است:
- تمرکز بر کارهای مدرسه و تکالیف
- خواندن نشانههای اجتماعی
- سازش با همسالان
- حفظ بهداشت شخصی
- کمک به کارهای خانه
- مدیریت زمان
- رانندگی با خیال راحت
آیا بیش فعالی قابل درمان است؟
درمان بیش فعالی یا ADHD صرفا از طریق مصرف دارو نیست. درمانهای موثر دیگری نیز وجود دارد که میتواند به کودکان مبتلا به بیش فعالی ADHD كمک كند تا توانایی خود را برای توجه بیشتر به دست آورده، رفتارهای تکانهای خود را کنترل كنند و فعالیت بیش از حد را محدود سازند.
وعدههای غذایی، بازی، تمرین و یادگیری مهارتهای اجتماعی بهتر بخشی از یک برنامه درمان متعادل است که میتواند هم عملکرد او در مدرسه، مهد کودک و مکانهای اجتماعی را بهبود بخشد و هم استرس و سرخوردگی کودک از محیط اطراف را کاهش دهد. در ادامه برخی از راهکارهای درمان بیش فعالی را معرفی کردهایم.
راهکارهایی برای درمان بیش فعالی
به نظر اکثر روانپزشکان و روانشناسان «سریعترین درمان بیش فعالی» یک درمان ترکیبی است. روشهای درمانی مختلفی مانند رفتاری، شناختی و دارویی وجود دارند. مسلما تنها یک روش درمانی نمیتواند موثر باشد. یک روش درمانی موثر با همکاری والدین بهترین نتیجه را خواهد داشت. انتخاب روش درمانی مناسب، با توجه به سن، جنسیت، شدت اختلال، موقعیت خانوادگی و نظر متخصص متفاوت است. توجه داشته باشید که تشخیص بیش فعالی در کودکان زیر 7 سال بسیار سخت است.
1) دارو درمانی
بسیاری از والدین در مقابل دارو درمانی به عنوان سریعترین درمان بیش فعالی مقاومت میکنند. این موضوع مربوط به عوارض داروها میشود. توصیه متخصصان این است که قبل از 6 الی 7 سالگی از دارو استفاده نشود. به دلیل اینکه مغز کودک شما در حال تکامل و یادگیری است. برای سنین بالاتر از ترکیب دارو و سایر روشهای درمانی استفاده میشود. میتوانید با سایر روشها آشنا شوید و بیاموزد تا اثرات منفی و احتمالی داروها را کم کنید. هیچ دارویی به عنوان بهترین دارو معرفی نشده است. دارو درمانی شامل دو گروه است:
- داروهای محرک: محرک سیستم عصبی مرکزی هستند که باعث افزایش نوراپی نفرین و دوپامین میشوند.
- داروی غیر محرک
مصرف دارو در هر دو گروه ممکن است باعث بیخوابی، کاهش اشتها، کاهش وزن و انزوا شود. البته این علائم موقتی هستند.
2) درمان خانگی
یکی از روشهای مکمل که به عنوان سریعترین درمان بیش فعالی شناخته میشود، درمان خانگی است. البته در گرو همکاری والدین میباشد. این روشها عبارتند از:
- خواب کافی
- انجام ورزش منظم روزانه
- گذراندن وقت در فضای سبز (زمان سبز)
- برنامه غذایی کامل، سالم و استفاده از مکملهای غذایی
- اعمال محدودیت در استفاده از تلویزیون، رایانه و گوشی هوشمند
- انجام بازیهای مناسب برای رسیدن به یک هدف مشخص، مانند منچ یا جورچین
همچنین بخوانید: «بازی برای تقویت هوش کودک»
والدین باید یک برنامه ثابت را از زمان بیدار شدن تا زمان خوابیدن اجرا کنند. گزینههای انتخابی را برای فرزندان محدود کنند تا در زمان انتخاب گیج نشوند. با فرزندان واضح صحبت کنند. در زمان گوش دادن حواسشان به فرزندشان باشد.
3) رفتار درمانی
یکی از موثرترین و سریعترین درمان بیش فعالی که اثرات درمانی را بسیار سریع نشان میدهد رفتار درمانی است (در کنار دارو درمانی). روش رفتار درمانی به حذف تدریجی داروها کمک میکند و به عنوان تعدیل رفتار شناخته میشود. به عبارتی رفتارهای مثبت با کمک پاداش تقویت میشوند. در مقابل باعث کم شدن رفتار نامطلوب با اعمال محدودیت و پررنگ کردن عواقب نامطلوب میشود. بر اساس یک نظریه روانشناسی، پاداش باعث بروز و تقویت رفتار جدید میشود.
3 عامل مهم رفتار درمانی:
- تنظیم هدفهای خاص
- ارائه پاداش
- ثبات در ارائه پاداش
رفتار درمانی به دو بخش کودکان زیر 7 سال و بزرگتر از 7 سال تقسیم میشود. طبق نظر انجمن کودکان آمریکا رفتار درمانی اولین قدم قبل از مصرف دارو است. البته والدین باید مدیریت رفتارها و مهارتها را بیاموزند. کار سادهای نیست.
4) روان درمانی
بخش مهمی که برای والدین باعث دستیابی به سریعترین درمان بیش فعالی میشود، اعضای خانواده و معلمان ربط دارد. روان درمانی به این افراد که در ارتباط با کودک بیش فعال هستند آموزش میدهد. به طور مثال میآموزد که چگونه در برابر کودک بیش فعال، رفتار را کنترل کرده یا تغییر دهند. همچنین شیوه انجام پاداش، تشویق به موقع و مداوم برای کودکان را آموزش میدهد. همچنین توصیه میشود با والدینی که کودک بیش فعال دارند ارتباط داشته باشند.
5) نوروفیدبک
سریعترین درمان بیش فعالی بدون دارو، روش درمانی نوروفیدبک است که به مغز کمک میکند. نوروفیدبک اس لورتا جدیدترین نسخه درمانی نوروفیدبک لورتا است. در این روش به کمک رایانه میتوان به تعادل و بهینهسازی مغز کمک کرد. در این روش درمانی فرد تنها با مغز خود، یک بازی رایانهای را انجام میدهد. البته آن را بر روی یک نمایشگر نشان میدهند. مشاهده نمایشگر به فرد کمک میکند که چگونه عملکرد مغز مثل توجه، تفکر و… را کنترل کند. در نهایت منجر به خود تنظیمی مغز میشود. اثر درمانی این روش پایدار است.
سخن پایانی
عواقب منفی بیش فعالی درمان نشده فراتر از ناتوانی در تمرکز است. برخی از پیامدها میتوانند مسیر زندگی شما را تغییر دهند. برای مثال، ممکن است نتوانید روابط سالمی داشته باشید و تسلیم اضطراب و افسردگی شوید، همه اینها به دلیل عدم درمان یک وضعیت رفتاری ایجاد میشوند.
بیش فعالی میتواند تأثیرات منفی بر زندگی فرد داشته باشد و بنابراین درمان آن بسیار مهم است. درمان بیش فعالی میتواند به فرد کمک کند تا مهارتهای مورد نیاز برای مدیریت و کنترل انرژی خود را بیاموزد و به بهبود عملکرد و رضایت از زندگی کمک کند.
اگر بیش فعالی در کودکی تشخیص داده شود و درمان شود، میتواند بهبود قابل توجهی در عملکرد تحصیلی و اجتماعی کودک داشته باشد و به او کمک کند که به یادگیری، توجه و کنترل خود بیشتر توجه کند.
در بزرگسالان، درمان بیش فعالی میتواند به بهبود عملکرد شخص در کار، روابط شخصی و سبک زندگی کمک کند. با درمان بیش فعالی، فرد میتواند مهارتهای مورد نیاز برای مدیریت و کنترل خود را بیاموزد و باعث بهبود عملکرد، افزایش تمرکز و حرکت به سمت اهداف شخصی و حرفهای خود شود.
به طور کلی، درمان بیش فعالی میتواند به فرد کمک کند تا بهتر با محیط اطراف خود و دیگران برخورد کند و در نتیجه زندگی با کیفیتتری را تجربه کند.
شاد و سلامت باشید?
همچنین بخوانید: «آیا یادگیری زبانهای خارجی ما را باهوشتر میکند؟»
دیدگاهتان را بنویسید