یادگیری زبان‌‌های جدید مانند باشگاهی برای مغز شما است، همان‌طور که ورزش و تمرینات بدنی به تقویت بدن شما کمک می‌کند و باعث سلامتی می‌شود، یادگیری زبان جدید هم به تقویت حافظه‌ی شما کمک می‌کند. جالب است بدانید که وقتی زبان جدید را یاد‌ می‌گیرید، مغز شما رشد می‌کند و حتی بخش‌هایی از کورتکس (قشری که سطح مغز را می‌پوشاند)، ضخیم‌تر می‌شود. یادگیری زبان‌های دیگر احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش می‌دهد. یادگیری زبان جدید یکی از چالش ‌برانگیزترین کارهایی است که بر عهده‌ مغز قرار می‌گیرد. از آنجایی که  هر زبان سختی خود را دارد اما یادگیری آن برای مغز یک تمرین به ‌حساب می‌آید و وقتی که مغز شما در وضعیت تمرین قرار می‌گیرد، به مرور زمان قوی‌تر می‌شود.

5 مورد از فواید یادگیری زبان‌های خارجی بر مغز را با هم بررسی می‌کنیم.

1) یادگیری زبان‌های جدید باعث بهبود کارکرد مغز می‌شود.

هر قسمتی از مغز مسئول یادگیری مهارت خاصی است. هر چه بیشتر از قسمت‌های خاصی از مغز استفاده کنیم، آن نواحی رشد بیشتری می‌کند و قوی‌تر می‌شود. به همین دلیل، هر چه بیشتر از بخش مربوط به یادگیری زبان استفاده کنیم، قدرتمندتر می‌شود.

نتایج یک تحقیق در دانشگاه ادینبرو که سال ۲۰۱۴ منتشر شد نشان داد که مغز افراد چند زبانه دیرتر پیر می‌شود. نتایج پژوهش دیگری نیز که در همین سال در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا انجام شد، ثابت کرد که یادگیری زبان جدید شبکه عصبی مغز را چه از لحاظ ساختاری و چه عملکردی تغییر می‌دهد. این تغییرات مغز را قدرتمندتر می‌سازد. تحقیق دیگری که سال ۲۰۱۵ در مرکز مطالعات پزشکی دانشگاه جرج‌تاون انجام گرفت نشان داد که در قسمت اجرایی مغز افراد دو زبانه و چند زبانه ماده خاکستری بیشتری وجود دارد.

در نتیجه مهارت‌های افرادی که زبان جدید یاد می‌گیرند بیشتر از سایرین است. این مهارت‌ها شامل موارد زیر هستند:

• هوش بالاتر: این افراد از ضریب هوشی بالاتری نسبت به سایرین برخوردار هستند و در آزمون‌های ریاضی و روخوانی امتیاز بیشتری کسب می‌کنند.
• تمرکز: قدرت تمرکز آن‌ها بیشتر است.
• حافظه: توانایی به خاطر آوردن مطالب در آن‌ها بیشتر است.
• قدرت برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری: قدرت برنامه‌ریزی و هدفمندی در این افراد بیشتر است.
• بهبود توجه، تمرکز و دقت: یادگیری زبان‌های دیگر به تقویت توجه و تمرکز کمک می‌کند.

2) یادگیری زبان‌ دوم باعث پیشرفت مهارت‌های شنیداری می‌شود.

معمولا با آموختن زبان دوم شروع به مقایسه بین زبان مادری و زبان جدید می‌کنیم. در نتیجه از زبان مادری آگاه‌تر می‌شویم. آواهای جدیدی یاد می‌گیریم و گوش ما به شنیدن صداهای اطراف حساس‌تر می‌شود. بخش‌‌هایی از مغز که مسئول شنیدن هستند، فعال‌تر شده و بهتر عمل می‌کنند. هم‌چنین محققان به این نتیجه رسیدند که دو زبانه­‌ها در تنظیم صدای خود هم موفق­‌تر هستند. سیستم کنترل اجرایی مغز این افراد قوی‌تر است زیرا باید از نظر ذهنی از یک زبان به زبانی دیگر بروند.

3) یادگیری زبان‌های جدید مانع پیر شدن مغز می‌شود.

تحقیقات نشان داده‌اند که مغز انسان از سن 25 سالگی به بعد شروع به افت در برخی از عملکردها می‌کند. عملکردهایی مانند سرعت پردازش و حافظه کوتاه ‌مدت به مرور زمان ضعیف می‌شوند. اما دو یا چند زبانه بودن سرعت افت عملکرد مغز را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. در واقع آن قسمت‌هایی از مغز که رشد کرده‌اند مانع پیر شدن آن می‌شود. اسکن‌های مغزی نشان داده‌اند که از دست‌ دادن ماده خاکستری که کودکان و نوجوانان در زمان رشد تجربه می‌کنند، در دو یا چند زبانه‌ها نسبت به کسانی که فقط به یک زبان صحبت می‌کنند بسیار کم‌تر است.

4) طی یادگیری زبان‌ جدید، غشا سلولی مغز شما رشد پیدا می‌کند.

دانشمندان سوئدی با استفاده از MRI، مغز زبان ‌آموزان را بررسی کردند تا اتفاقاتی که در مغز هنگام یادگیری زبان دوم می‌افتاد را مشاهده کنند. آن‌ها کشف کردند که مغز زبان آموزان نسبت به قبل بزرگ‌تر شده بود! این تحقیق نشان داد که یادگیری زبان‌ دوم تاثیرات قابل توجه‌ای روی مغز دارد. نکته‌ی جالب این بود که زبان ‌آموزانی که نواحی غشاء مغزی مربوط به زبان آن‌ها بیشتر رشد کرده بود، نسبت به سایر زبان ‌آموزان مهارت‌های زبانی بیشتری داشتند.

5) یادگیری زبان دوم راه را برای یادگیری زبان‌های بعدی هموار می‌کند.

در جهانی که هرروز ارتباطات نقش مهم‌تری پیدا می‌کنند، دانستند دو یا چند زبان ضروری است. هنگامی که یک زبان به عنوان مثال زبان انگلیسی را یاد می‌گیرید، مغز شما برای یادگیری زبان‌های بعدی آماده‌ می‌شود و در واقع به زبان‌آموزی عادت می‌کند.

فواید یادگیری زبان دوم برای مغز کودکان

قبلا تصور بر این بود که یادگیری زودهنگام زبان دوم برای کودکان ضرر دارد، اما امروزه تحقیقات انجام شده بر مغز انسان نشان داده‌اند که دو زبانه بودن می‌تواند عملکرد شناختی کودکان را تا حد زیادی بالا ببرد. بسیاری از کودکانی که از پدر و مادری با دو زبان مختلف متولد می‌شوند، در همان ابتدای سنین کودکی دو زبان را با هم یاد می‌گیرند و به این ترتیب دو زبانه می‌شوند. بهترین سن یادگیری چند زبان برای کودکان از نوزادی تا سه سالگی است زیرا مغز در انعطاف‌ پذیر‌ترین حالت خود قرار دارد.

کودکان زبان دوم را به همان راحتی که راه رفتن را می‌آموزند، یاد می‌گیرند. در واقع به دلیل انعطاف‌ پذیری بیشتر مغز در سنین کودکی، زبان دوم توسط هر دو نیم‌کره‌ی مغز آموخته می‌شود و بنابراین، اتصالات بین دو نیم‌کره بیشتر می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که کودکان دو زبانه در ریاضیات و پازل‌های فکری عملکرد بهتری داشته باشند.

آیا یادگیری زبان دوم در سنین بالا هم برای مغز مفید است؟

بله پاسخ این سوال مثبت است. چه کودک یک ساله و چه فرد هفتاد ساله می‌توانند یادگیری زبان دوم را شروع کرده و در آن موفق شوند، هر چند که افراد بزرگسال ظرفیت و انعطاف پذیری کمتری دارند. قبلا فکر می‌کردند که در سنین بالا امکان یادگیری زبان دوم وجود ندارد اما امروزه ثابت شده است که افراد بزرگسال هم می‌توانند زبان دوم را یاد بگیرند. پس  در هر سنی که هستید می‌توانید یادگیری زبان دوم را شروع کنید و از فوایدی زیادی که تمرینات زبان خارجی برای مغز دارد بهره‌مند شوید.