شباهت شگفت‌انگیز مغز انسان با جهان

یکی از ویژگی‌های شگفت‌انگیز جهان این است که اشکال و الگوها را می‌توان در زمینه‌های بسیار متفاوت پیدا کرد. به عنوان مثال مارپیچ طلایی را می‌توان در حلزون گوش انسان و شکل یک کهکشان مارپیچی مشاهده کرد. و یا هندسه فراکتال در انشعاب رعد و برق منعکس می‌شود.

در یک مطالعه آزمایشی جدید، یک اخترفیزیکدان و یک جراح مغز و اعصاب با استفاده از تجزیه و تحلیل، دو تا از پیچیده‌ترین سیستم‌های موجود در طبیعت را با هم مقایسه کردند: «شبکه عصبی در مغز انسان و شبکه کیهانی کهکشان‌ها در جهان»! در واقعیت نتیجه، این مقایسه چندان هم عجیب و غریب نبوده است. در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که یک نورون انسانی و یک خوشه کهکشانی به طرز شگفت انگیزی شبیه به یکدیگر هستند.

فرانکو وازا، اخترفیزیکدان از دانشگاه بولونیا در ایتالیا و جراح مغز و اعصاب آلبرتو فلتی از دانشگاه ورونا در ایتالیا، چند سال گذشته را صرف تحقیق کرده‌اند تا مشخص کنند که این شباهت‌ها تا چه حد است.

جالب بدانید که کهکشان‌ها می‌توانند به ساختارهای عظیمی به نام خوشه‌ها، ابرخوشه‌ها و رشته‌ها که صدها میلیون سال نوری امتداد دارند، دسته‌بندی شوند. مرز بین این ساختارها و بخش‌های مجاور فضای خالی به نام حفره‌های کیهانی می‌تواند بسیار پیچیده باشد. گرانش، ماده را در این مرزها تا هزاران کیلومتر در ثانیه شتاب می‌دهد و باعث ایجاد امواج ضربه‌ای و تلاطم در گازهای بین کهکشانی می‌شود.

شباهت‌های بین مغز انسان و جهان

1) مخچه انسان حدود 69 میلیارد نورون دارد و شبکه کیهانی قابل مشاهده شامل بیش از 100 میلیارد کهکشان است.

2) هر دو سیستم در شبکه‌های کاملاً مشخصی مرتب شده‌اند و گره‌ها (نورون‌ها در مغز، کهکشان‌ها در کیهان) از طریق رشته‌هایی به هم متصل هستند.

3) هم نورون‌ها و هم کهکشان‌ها دارای یک شعاع مقیاس معمولی هستند که تنها کسری از طول رشته‌ها است. و جریان اطلاعات و انرژی بین گره‌ها تنها حدود 25 درصد محتوای جرم و انرژی هر سیستم است.

4) علاوه‌ بر این، شباهت‌های دیگری بین ترکیب مغز و ترکیب کیهان وجود دارد. حدود 77 درصد مغز از آب است و کیهان حدود ۷۲ درصد انرژی تاریک دارد. هر دوی این‌ها ظاهراً موادی غیرفعال هستند که در سیستم مربوطه خود نفوذ می‌کنند و فقط نقش غیرمستقیم در ساختارهای داخلی خود دارند.

با تعریف این شباهت‌ها، تیم مقایسه بعدی این دو را بر اساس تصاویر انجام داد. آن‌ها برش‌هایی از مخچه و قشر انسان را با بزرگنمایی‌های مختلف به دست آوردند و آن‌ها را با شبیه‌سازی‌های شبکه کیهانی مقایسه کردند. چیزی که آن‌ها به دنبال آن بودند شباهت‌هایی در نوسانات چگالی ماده بین مغزها و شبکه کیهانی بود. و آن‌ها دریافتند که توزیع نسبی نوسانات در این دو سیستم به طرز شگفت‌انگیزی مشابه است.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله «10 حقیقت روانشناختی عجیب و الهام بخش درباره ذهن انسان» را نیز مطالعه کنید.

فرانکو وازا اذعان داشته است: «ما چگالی طیفی هر دو سیستم را محاسبه کردیم. این تکنیکی است که اغلب در جهان‌شناسی برای مطالعه توزیع فضایی کهکشان‌ها استفاده می‌شود.»

این تیم سایر ویژگی‌های مورفولوژیکی مانند تعداد رشته‌های متصل به هر گره را بررسی کردند. وب کیهانی بر اساس نمونه‌ای از 3800 تا 4700 گره به طور متوسط 3.8 تا 4.1 اتصال در هر گره داشت و قشر مغز انسان، برای نمونه‌ای از 1800 تا 2000 گره، به طور متوسط 4.6 تا 5.4 اتصال در هر گره داشت.

علاوه‌ بر این، هر دو سیستم کیهانی و مغزی تمایل به اتصال خوشه‌ای در اطراف گره‌های مرکزی را نشان دادند. و به نظر می‌رسد هر دو ظرفیت اطلاعاتی مشابهی دارند.

مقاله پیشنهادی به شما: «15 دانستنی و حقیقت شگفت انگیز درباره مغز انسان»

همچنین اخیرا یک مطالعه دیگر نشان داده است که حافظه مغز انسان حدود 2.5 پتابایت است. مطالعه دیگری توسط فرانکو وازا نشان می‌دهد که ظرفیت حافظه مورد نیاز برای ذخیره پیچیدگی کیهان حدود 4.3 پتابایت است. این موضوع بدان معنا نیست که جهان یک مغز است یا قادر به احساس است. اما اشاره می‌کند قوانینی که بر رشد ساختارهای هر دو حاکم است می‌تواند یکسان باشد.

مطالعاتی مانند این مورد که توسط وازا و فلتی انجام شدند، می‌تواند راه را برای درک بهتر نظم و قوانین آفرینش و ایمان به علم و حکمت خداوند متعال هموار کند.

امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. منتظر نظرات شما هستیم.