آیا می‌توان حافظه دیداری را تقویت کرد؟ بله، شما هم می‌توانید با انجام یک سری تمرین و راهکارهای ساده، حافظه دیداری خود را تقویت کنید. در این مقاله، به بررسی حافظه دیداری، نقش حافظه دیداری در آموزش و یادگیری، علائم ضعف حافظه دیداری و چند راهکار برای تقویت حافظه دیداری خواهیم پرداخت.
حافظه دیداری چیست؟
حافظه دیداری یکی از انواع حافظه است که به ذخیره و بازیابی اطلاعات مربوط به تصاویر و صحنه‌های دیداری کمک می‌کند. حافظه دیداری در بسیاری از فعالیت‌های روزمره، مانند خواندن، نقاشی، رانندگی و حل مسائل، نقش مهمی دارد. حافظه دیداری شامل دو نوع حافظه است:
- حافظه دیداری کوتاه مدت
- حافظه دیداری بلند مدت
حافظه دیداری کوتاه مدت:
به ما اجازه می‌دهد تا تصاویر را برای چند ثانیه یا دقیقه در ذهن نگه داریم و سپس فراموش می‌کنیم. به طور مثال جزئیات یک خیابانی که از آن به طور اتفاقی رد می‌شوید به سرعت فراموش می‌شوند.
حافظه دیداری بلند مدت:
به ما اجازه می‌دهد تا تصاویر را برای سال‌ها یا حتی تمام عمر در ذهن نگه داریم و هر زمان که خواستیم به خاطر بیاوریم. به عنوان مثال چهره شخصی که برای شما فرد مهمی بوده است سالیان سال در ذهنتان می‌ماند.
نقش حافظه دیداری در آموزش و یادگیری
حافظه دیداری می‌تواند در آموزش، یادگیری و همچنین تحصیل دانش آموزان مؤثر عمل کند چرا که این حافظه در خواندن و نوشتن دانش آموزان که دو مهارت مهم است، تأثیر می‌گذارد. دانش آموزان برای خواندن باید واژه‌ها را به یکدیگر پیوند دهند که با استفاده از حافظه دیداری این کار صورت می‌گیرد. برای نوشتن هم برای به یاد آوردن شکل حروف به حافظه دیداری نیاز است.
علائم حافظه دیداری ضعیف
کسانی که حافظه دیداری ضعیفی دارند، معمولاً برخی علائم و نشانه‌های خاص را از خود نشان می‌دهند. برخی از این علائم عبارت هستند از:
- ضعف در هجی کردن
- ضعف در درک مطلب
- کندی در نوشتن با دست
- ضعف در مهارت‌های ریاضی
- دشواری در تشخیص حروف و اعداد
- اختلاط حروف و اعداد هنگام نوشتن
- دشواری در استفاده از ماشین حساب
- ضعف در به یادسپاری نام یا چهره افراد
- تنبل به نظر آمدن در فعالیت‌های نوشتاری
- خواندن با صدای بلند
- دشواری در به‌یادسپاری مسیرها یا واژه‌ها حتی بلافاصله پس از خواندن آن‌ها
این مقاله را نیز بخوانید: «تقویت حافظه تصویری کودکان»
چند راهکار ساده برای تقویت حافظه دیداری
1) تصویرسازی
تصویرسازی یک فرایند ذهنی است که در آن فرد چیزی را که مشاهده کرده یا خوانده است، در ذهن خود تجسم می‌کند. تصویرسازی به فعال کردن قشر پایین پشت سر (occipital lobe)، قسمت مغز که در پردازش اطلاعات دیداری نقش دارد، کمک می‌کند. همچنین، تصویرسازی باعث افزایش همبستگی بین نورون‌های قشر پایین پشت سر و قشر پایین جلو (inferior frontal cortex)، قسمت مغز که در ذخیره و بازخوانی حافظه نقش دارد، می‌شود.
برای تقویت حافظه دیداری با تصویرسازی، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
- هنگام خواندن یک چیز جدید، سعی کنید تا در تصور خود آن چیز را ببینید. به جزئیات تصویر توجه کنید و سعی کنید آن را در ذهن خود نگه دارید.
- هنگام شنیدن یک چیز جدید، سعی کنید تا در تصور خود آن چیز را ببینید. به صورت و عکس العمل فرد صحبت کننده، به صحنه و محل صحبت و به هر چیز دیداری دیگر توجه کنید.
- هنگام گذراندن زمان در محیط‌های جدید، سعی کنید تصاویر و صحنه‌هایی را که مشاهده می‌کنید، در ذهن خود ثبت کنید. به رنگ‌ها، شکل‌ها، حروف‌‌چینی و هر چیز جزئی دیگر توجه کنید. بعد از خروج از محیط، سعی کنید تصویر ذهنی خود را بازسازی کنید و با واقعیت مقایسه کنید.
2) تکرار
تکرار یک راهکار ساده اما موثر برای تقویت حافظه دیداری است. تکرار باعث می‌شود که اطلاعات بارها در مغز فرد عبور کند و در نتیجه بهتر ذخیره و بازیابی شوند. تکرار همچنین به تثبیت اتصالات بین نورون‌های مغز کمک می‌کند.
برای تقویت حافظه دیداری با تکرار، می‌توان از چند روش استفاده کرد. که این روش‌ها عبارت هستند از:
- هنگام خواندن یک چیز جدید، سعی کنید آن را چند بار بخوانید و در ذهن خود تکرار کنید. بهتر است این کار را در فواصل زمانی مختلف انجام دهید، به طور مثال بلافاصله بعد از خواندن، چند ساعت بعد، چند روز بعد و غیره.
- هنگام شنیدن یک چیز جدید، سعی کنید آن را در ذهن خود تکرار کنید و به صورت بلند یا نوشتاری بازگو کنید. بهتر است این کار را در فواصل زمانی مختلف انجام دهید، به طور مثال بلافاصله بعد از شنیدن، چند ساعت بعد، چند روز بعد و غیره.
- هنگام گذراندن زمان در محیط‌های جدید، سعی کنید تصاویر و صحنه‌هایی را که مشاهده می‌کنید، چند بار در ذهن خود مرور کنید. بهتر است این کار را در فواصل زمانی مختلف انجام دهید، مانند بلافاصله بعد از دیدن، چند ساعت بعد، چند روز بعد و غیره.
انواع بازی‌های دیداری برای تقویت حافظه دیداری
بازی‌های دیداری یک روش جذاب و سرگرم‌کننده برای تقویت حافظه دیداری هستند. بازی‌های دیداری به فرد کمک می‌کنند که توجه، تمرکز، تشخیص الگو، حل مسئله و حافظه کوتاه مدت خود را به چالش بکشند. بازی‌های دیداری همچنین به افزایش سطح دوپامین، هورمون خوشحالی در مغز، کمک می‌کنند. این بازی‌ها عبارت هستند از:
1) بازی پازل
این بازی به فرد کمک می‌کند که تصاویر را به قطعات کوچک‌تر تجزیه و سپس به صورت صحیح با هم ترکیب کند. این بازی به تقویت حافظه کاری، نوعی حافظه که به ذخیره و پردازش اطلاعات در لحظه کمک می‌کند، منجر می‌شود.
2) بازی کارت‌ها
بازی کارت‌ها برای تقویت حافظه دیداری موثر هستند چون کمک می‌کنند تا تصاویر، حروف، کلمات یا عبارات را به خاطر بسپارید و بعداً به یاد آورید. این بازی‌ها مهارت‌های دیداری، شناختی و تمرکز را نیز افزایش می‌دهند.
یکی از این بازی‌ها بازی تشخیص تفاوت‌ها است. در این بازی دو تصویر مشابه که تفاوت‌های جزئی دارند را مقابل فرد مورد نظر قرار دهید. سپس از او بخواهید تفاوت‌های آن دو را پیدا کند. این بازی علاوه بر تقویت حافظه دیداری، قدرت بینایی و توجه را هم تقویت می‌کند.
3) بازی جدول و سودوکو
این بازی‌ها کمک می‌کنند تا توجه، تمرکز، استدلال و حل مسئله را افزایش دهید. در این بازی‌ها فرد نیازمند این است که بتواند کلمات، اعداد، اشکال یا الگوها را در ذهن خود حفظ کند و با قوانین و محدودیت‌های موجود سازگار شود.
برای مثال، در بازی جدول، فرد باید کلمات را در ذهن خود نگه دارد و با توجه به تعریف‌ها و جهت‌های مختلف، آن‌ها را در جای مناسب قرار دهد. در بازی سودوکو، نیز باید اعداد را در ذهن خود نگه دارد و با توجه به قانون اصلی که هر سطر، ستون و خانه ۳×۳ باید شامل اعداد ۱ تا ۹ باشد، آن‌ها را در جای مناسب قرار دهد.
4) بازی لیوان‌های جادویی
تعدادی لیوان مشابه بردارید و روی میز خود قرار دهید. سپس یک وسیله کوچک را در مقابل چشمان فرد مورد نظر در زیر یکی از لیوان‌ها قرار دهید. از قبل به او بگویید که با دقت به لیوان‌ها نگاه کند. شما در این هنگام شروع به جا به جا کردن سریع لیوان‌ها کنید. آن فرد در آخر باید لیوانی که آن وسیله زیرش مخفی شده است را شناسایی کند.
مقاله پیشنهادی به شما: «کدام بازی‌ها ما را باهوش‌تر می‌کند؟»
سخن پایانی ویکی هوش
حافظه دیداری یک توانایی مهم است که در بسیاری از فعالیت‌های روزمره و همچنین در یادگیری نقش مهمی دارد. با استفاده از این راهکارها، می‌توانید حافظه دیداری خود را تقویت کنید و در نتیجه عملکرد خود را در زمینه‌های مختلف افزایش دهید. پس از امروز، سعی کنید این راهکارهای ساده را در زندگی خود پیاده سازی کنید و تفاوت را ببینید.
امیدواریم که از این مقاله لذت برده باشید. اگر نظر یا پیشنهادی دارید، لطفا با ما در میان بگذارید.
همچنین بخوانید: «حافظه شنیداری چیست؟ تقویت حافظه شنیداری»
دیدگاه خود را بنویسید